حداقل مساحت کابین آسانسور

برای حداقل مساحت کابین آسانسور چه ابعادی لازم است؟ موضوع ابعاد چاه و همچنین مساحت و شکل ابعادی کابین آسانسور یکی از مهمترین چالش های زمان طراحی، جانمایی، تولید و خرید آسانسور برای مهندسین معمار و طراحان ساختمان، سازندگان ساختمان، فروشندگان و تولید کنندگان آسانسور،سازندگان و مالکین ساختمانها می باشد.
گرچه در ساختمانهای بزرگ مهندسین معمار با توجه به استانداردهای تعریف شده مربوطه محل و ابعاد چاه یا چاههای آسانسور را انتخاب می کنند، اما با توجه به رشد نرخ زمین تعدادی از سازندگان ساختمان برای بهره گیری از کمترین فضاها، سعی در کاستن فضای مربوط به آسانسور نموده و این مسئله یکی از مشکلاتی است که اکثر فروشندگان آسانسور و مخصوصا” گروههای نصاب در زمان انجام نصب درب و ریل و مونتاژ کابین آسانسور در چاههای تنگ و باریک با آن مواجه می باشند.

جدول مساحت کابین بر اساس وزن
متاسفانه کم توجهی به این موضوع سبب بروز مشکلات متعددی در زمان نصب آسانسور می شود که گاهی برای رفع اشکالات ساختمانی
• دوباره کاری و اضافه کاری
• هزینه های مظاعف
• تخریب بعضی از قسمتهای چاه آسانسور و …..را بدنبال دارد.
• البته پس از تدوین استاندارد ملی ایران جهت آسانسور بر اساس استاندارد اروپایی EN81 برای ابعاد چاه آسانسور و کابین جداولی تهیه شد تا با در نظر گرفتن این ابعاد نسبت به طراحی چاه آسانسور در ساختمانهای مختلف اقدام شود که در بالا و پائین این جداول را مشاهده می فرمائید.

جدول مساحت کابین بر اساس مسافر
اما در دهه های گذشته، در بعضی از معدود شرکتهای بزرگ و دارای طرح و برنامه، برای جلوگیری از بروز اینگونه مشکلات تمهیداتی پیش بینی شده بود که بسیار مفید و موثربود.
در آن سالها خریداران آسانسور، با توجه به دریافت اطلاعات فنی و نقشه های ساختمانی (لی اوت) از اینگونه شرکتها با اطلاع از اینکه چاه آسانسور چه ابعاد و اندازه هایی لازم دارد، در انتخاب محل آسانسور در ساختمان، به این نکات توجه می کردند و لذا طراحی و ساخت و چگونگی چاه آسانسور بر اساس اطلاعات دریافتی از این شرکتها بود.
فرم خام قرارداد آسانسور 4 نفره با مشخصات خاص آسانسور
مثلا” یکی از این شرکتها که بر اساس استانداردهای اروپایی و برنامه به این موارد توجه داشت، شرکت ایران شیندلر بود که آسانسورهایی در ظرفیت های مختلف با توجه به نیاز سا ختمانها در آن روزها، در تیپ های مختلف تولید می کرد.
لذا همیشه یک تعامل مثبت و موثری بین خریدار (مشتری آسانسور) و فروشنده آسانسور وجود داشت که این تعامل در روند نصب و راه اندازی آسانسور بسیار تاثیر گذار بود و معمولا” کمتر به دلیل اشکالات ساختمانی کار متوقف می شد.
تنوع محصول این شرکت در آن سالها به شرح زیر بود:
• 4 نفره (320 کیلوگرم)

وضعیت چاه و درب و ریل ها و کابین آسانسور 4 نفره
و فشارهای وارده به ریلهاکه در صفحه بعدی آمده
• 6نفره (480 کیلوگرم)
• 8نفره (640 کیلوگرم)
• 15نفره (1200 کیلوگرم)
(مبنای وزن هر مسافر 80 کیلوگرم بود)
هر کدام از این تیپ ها در دو مدل با مشخصات زیر تولید و آماده می گردید:
• کابین با طرح مربع
1. با درب تمام اتوماتیک تلسکوپی
2. با درب سانترال
3. با درب نیمه اتوماتیک
• کابین با طرح مستطیل
1. با درب تمام اتوماتیک تلسکوپی
2. با درب سانترال
3. با درب نیمه اتوماتیک

وضعیت سکوهای ضربه گیر کف چاه و نیروهای وارده بر سکوهای
آسانسور چهارنفره
خریداران آسانسور نیز بر اساس نیاز ساختمان، نوع مناسب و مورد نظر را انتخاب می کردند.
لذا در زمان ساخت ساختمان، ملزم بودند چاه آسانسور را طبق نقشه ای که دفتر فنی شرکت ایران شیندلر در اختیار آنان قرار می داد آماده سازی کنند.
در واقع خریداران، چاه آسانسور خود را با ابعاد و مشخصات آسانسور شرکت فروشنده، طراحی و آماده می ساختند.
به همین جهت هیچوقت مشکلی که باعث اختلال در کار و یا نیاز به تخریب و تغییرات باشد به وجود نمی آمد و چون نقشه بتون ریزی و قالب گذاری سقف چاه آسانسور از قبل در اختیار خریدار آسانسور قرار می گرفت، قالب گذاری، آرماتور بندی و بتون ریزی سقف چاه آسانسور را طبق نقشه مذکور قبل از شروع کار نصب آسانسور انجام می گرفت.

نقشه قالب گذاری و حفره های روی بتون سقف چاه آسانسور
چهار نفره که مشتری می توانست قبل از ارسال لوازم آسانسور
به ساختمان، بتون ریزی سقف را انجام دهد.
لذا وقتی کار نصب آسانسور آغاز می شد، با بوجه به انجام بتون ریزی سقف چاه آسانسور و مطابقت سازه چاه با اصول فنی و نیاز آسانسور، وقفه ای بابت بتون ریزی و زمان خشک شدن بتون نیز در کار نصب آسانسور پیش نمی آمد، چون بطور معمول اگر بتون ریزی پس از نصب درب و ریل انجام شود، بابت عملیلت آماده سازی و قالب بندب و آرماتور بندی و بتون ریزی و زمان خشک شدن بتون حدود 20 الی 25 روز زمان نیاز است که این زمان باعث وقفه در کار نصب می باشد.

نقشه موتورخانه آسانسور و وضعیت کلی آن. برای استقرار موتورگیربکس آسانسور جهار وضعیت پیش بینی شده بود و که در تصویر فوق وضعیت شماره 2 انتخاب شده است.
به عنوان مثال برای آسانسور 4 نفره تبپ طرح کابین مربع با درب تمام اتوماتیک سانترال (که در مورد درب نیز 2 تیپ بود، یکی راست باز شو و دیگری چپ باز شو) آسانسوری طراحی شده بود
با کد: SRKS 4071 شناخته می شد و این آسانسور دارای مشخصات زیر بود:

نقشه برش طولی چاه آسانسور و کلیه ابعاد و اطلاعات مورد نیاز
آسانسور جهارنفره
ابعاد چاه و کابین آسانسور 4 نفره:
• سمت درب 145 سانتیمتر
• سمت عمق نیز 145 سانتیمتر بود
• کابین آسانسور نیز دارای عرض 1 متر و عمق 87.5 سانتیمتر بود
• وزنه تعادل نیز در پشت کابین قرار داشت.

شرایط محل نصب درب طبقات آسانسور و چاه
اما امروزه از آن روش بسیار کارآمد و خوب خبری نیست و اکثرا” فروشندگان و سازندگان آسانسور بالاجبار باید خود را با شرایط موجود خریدار یا سازنده ساختمان وقف دهند و اصطلاحا” آسانسوری با ابعاد و شرایط خاص طراحی و تولید نمایند که به دلیل تغییرات متعدد در زمان نصب و مونتاژ این گونه آسانسورها بسیار مشکلات پیش بینی نشده رخ می دهد که خود عاملی بر کندی عملیات نصب و گاهی توقف اجباری کار خواهد شد.
طبق مواد 8-2 استاندارد:
“مساحت مفید و ظرفیت اسمی کابین، تعداد بند 8-2-4 تعداد مسافرین” آمده:
تعداد مسافرین را می توان یا:
• از تقسیم بار اسمی (ظرفیت) بر عدد 75 و گرد کردن نتیجه به به پائین ترین عدد صحیح بدست اورد
• یا از جدول 2-1 استفاده کرد
برای یک نفر حداقل مساحت قابل دسترسی کابین 0/28
(بر اساس متر مربع 0/38 حداقل مقدار برای آسانسور یک نفره)
برای 2 نفر 0/49
(بر اساس متر مربع 0/58 حداقل مقدار برای آسانسور 2 نفره)
برای 3 نفر 0/60
برای 4 نفر 0/79
برای 5 نفر 0/98
برای 6 نفر 1/17
برای 7 نفر 1/31
برای 8 نفر 1/45
برای 9 نفر 1/59
برای 10 نفر 1/73
برای 11 نفر 1/87
برای 12 نفر 2/01
برای 13 نفر 2/14
برای 14 نفر 2/29
برای 15 نفر 2/43
برای 16 نفر 2/57
برای 17 نفر 2/71
برای 18 نفر 2/85
برای 19 نفر 2/99
برای 20 نفر 3/13 و الی آخر……..
لذا اینکه کابین باید دارای چه طول و چه عرضی باشد؟
بستگی به
• شرایط و چگونگی وضعیت ابعادی چاه آسانسور.
• مساحت مورد نیاز کابین و براساس شرایط موجود از نظر طول و عرض دارد.
• (نکته مهم اینکه باید فضا و ابعاد مورد نیاز باز شو دربها درطراحی کابین با توجه به ابعاد چاه رعایت شود)