حفاظت تعبیه شده در الکتروموتورها

موتورهای القایی تقریبا در همه جا مورد استفاده هستند. در این مقاله قصد داریم به حفاظتهای تعبیه شده در موتورهای القایی بپردازیم. در موتورهای سه فاز حفاظت الکتریکی معمولا در بیرون از موتور و به وسیله اقلام حفاظتی نظیر کلید MCCB ، بی متال رله اضافه جریان و … انجام می شود که در این زمینه می توان مقاله های متعدد نوشت اما مساله ای که ما قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم حفاظتهای تعبیه شده در داخل موتور است به گونه ای که این اقلام که عمدتا در سیم پیچی موتور تعبیه شده اند در صورت مواجه شدن با افزایش دمایی بیش از دمای مجاز یا اضافه جریان ، سوییچ داخلی آنها مدار را قطع می کند و یا کنترل کننده را به کار می اندازد تا اقدام لازم انجام گیرد. اقلام حفاظت تعبیه شده در الکتروموتورها که عموما مورد استفاده قرار می گیرند را در چهار گروه قرار داده ایم. قطعا می توان اقلامی خاص با شکل و عملکرد خاص نیز در برخی الکتروموتورها پیدا کرد که در این چهار نوع قرار نگیرند.
بسته به کلاس عایقی موتور افزایش دمای مجاز در موتورهای اکتریکی در کلاس B حداکثر ۸۵ درجه سانتیگراد و در کلاس F حداکثر تا ۱۱۰ درجه سانتیگراد مجاز است. به دلایل مختلفی نظیر اضافه بارهای دایمی یا موقت، از کار افتادن یاتاقانها (قفل شدن روتور)، افزایش دمای محیط، نوسانات برق و یا قطع و وصل مکرر و بیش از استاندارد موتور، عدم عمکرد درست گاورنر و تخته پلاتین و یا خراب شدن خازن الکتروموتور احتمال دارد دمای سیم پیچهای موتور افزایش یافته و به دمایی بیش از دمای مجاز برسد که این مساله می تواند باعث آسیب دیدن سیم پیچها، آتش سوزی و صدمه به اموال و جان انسانها شود از اینرو با استفاده از اقلام حفاظتی در الکتروموتور می توان از این خسارتها جلوگیری کرد.
اقلام حفاظت تعبیه شده در الکتروموتورها
ترموگارد (سوئیچ حرارتی، ترمال کات اوت)
ترموستات (Thermostat)
سوئیچ اورلود (Overload Switch)
ترمیستور PTC
1- ترموگارد
ترموگارد یک کلید حرارتی است که در سیم پیچی الکتروموتور قرار گرفته و مستقیما در معرض حرارت سیم پیچها قرار دارد با رسیدن دمای سیم پیچی به دمای عملکردT ترموگارد عمل کرده و کلید داخل آن تغییر وضعیت می دهد ترموگارد معمولا به صورت نرمال بسته است با عملکرد در موتور داغ، از سوختن موتور و آتش سوزی جلوگیری می کند. با برطرف شدن خطا و کاهش دمای موتور در دمایی کمتر از دمایی که ترموگارد عمل کرده بود دوباره وصل شده و موتور شروع به کار می کند. در حالتی که تمایل داریم موتور با سرد شدن به کار نیفتد و حتما اپراتور انسانی بعد از رفع خطا آن را به کار بیاندازد از سوئیچ اورلود (Overload Switch ) استفاده می کنیم.
مدار داخلی و اجزای ترموگارد
مدار داخلی و نحوه جایگیری ان در سر کلاف سیم پیچی در شکل زیر نشان داده شده است.

در ترموگارد چند آیتم متفاوت وجود دارد که ر روی محفظه آن قید می شود این موارد شامل نوع، درجه حرارت عملکرد، تلرانس و غیره است. جریان مجاز گذرنده از ترموگارد یکی دیگر از مسایلی است که بایستی در هنگام استفاده، تعویض یا انتخاب ترموگارد به آن دقت کرد. در شکل زیر یک نمونه ترموگارد ساخت شرکت Thermic تشریح شده است در مورد ترموگارد شرکتهای دیگر نیز معمولا دمای عملکرد و تلرانس آنها قید می گردد. با مراجعه با کاتالوگ ترموگارد می توان اطلاعات دقیقتری بدست آورد.